Martin Rafelt - blogger của Spielverlagerung, chia sẻ về nền tảng của chiến thuật bóng đá và sự tiến hoá của nó. Một góc nhìn rất thú vị, rất đắt, nhưng đồng thời cũng hết sức trừu tượng và khó hiểu(như thường lệ):
“…Bản chất của chiến thuật bóng đá từ trước tới giờ vẫn luôn là cố gắng gắn cho mỗi cầu thủ một chức năng, một vai trò. Cố gắng để làm cho cả đội bóng tham gia vào một concept. Đây là là nền tảng cho những triết lý, những ý tưởng lớn xuyên suốt lịch sử phát triển của môn thể thao này: từ catenaccio(basically man marking 10v10), tới total football và giờ là positional play(bóng đá định hướng vị trí) và pressing.
Những đội bóng được set-up lỏng lẻo thường sẽ có vài cầu thủ chẳng có bất kỳ đóng góp hay ảnh hưởng nào lên trận đấu ở một số thời điểm nhất định. Thành ra đội bóng sẽ liên tục phải chơi trong thế 9v11, 10v11, thay vì 11v11.(Ví dụ như Mendu ở final third hay De Gea ở def third chẳng hạn). Ý đồ phía sau các set-up chiến thuật trong bóng đá hiện đại luôn là cố gắng tạo ra trong đội hình đối phương càng nhiều “người thừa” - những cầu thủ không có chức năng nào trên sân, càng tốt. De-active, loại họ khỏi vòng chiến. Như kiểu chuyển dịch khối đội hình phòng ngự nhằm “phế” đi cầu thủ ở phía xa bóng, rồi khi đó đội tấn công sẽ đảo cánh để đưa anh ta nhập cuộc trở lại. Sử dụng một tiền đạo để ghim 2, 3 cầu thủ phòng ngự(false 9!). Làm sao để cả 11 cầu thủ tham gia vào trận đấu chính là nền tảng của chiến thuật bóng đá trong 15 năm trở lại đây, và quá trình phát triển của nó, về cơ bản, đã hoàn tất. Bóng đá trong tương lai sẽ tiến hoá dựa trên ba câu hỏi lớn sau:
(1) Đặt chức năng cho từng cầu thủ như thế nào? Làm sao để đưa thêm cầu thủ tham gia trực tiếp vào quá trình luân chuyển bóng, từ đó kiểm soát bóng tốt hơn(De Zerbi)? Cần bao nhiêu người để tấn công(progression), bao nhiêu người để kiểm soát, phòng ngự và luân chuyển bóng(possession)?
(2) Làm sao để de-active cầu thủ đối phương, loại họ khỏi vòng chiến? Khi phòng ngự, đâu là những cầu thủ chúng ta có thể để họ tự do trống trải mà không lo phải nhận hậu quả? Đâu là thời điểm thích hợp để làm điều đó(bỏ trống đối phương)?(cover-shadow, pressing triggers…)
(3) Làm sao để nhận biết và dự đoán được trước rằng mình chuẩn bị trở thành một “người thừa”? Làm sao để ngăn chặn điều này, trong những tình huống như thế phải hành động và di chuyển ra sao để trở lại cuộc chơi? Thực tế thì đây vẫn đã luôn là vòng lặp bất tận trong các trận đấu lớn rồi: một đội cố gắng tạo ra những “người thừa”; những “người thừa” sau đó tìm cách tham gia trở lại vào trận đấu. (Theo mình thì thấy rõ nhất ở các pivot trong giai đoạn build-up vs đội pressing ấy).
Chính vì những điều này, nên kiểu set-up chiến thuật trong đó giao cho mỗi người một chức năng cố định(a.k.a role FMs) đang dần cho thấy những lỗ hổng. Thay vào đó, việc huấn luyện bây giờ cần làm cho các cầu thủ hiểu trận đấu và tự tạo cho mình những chức năng dựa theo tình hình trên sân - như những gì Thomas Mueller hay Luka Modric vẫn đang làm thường xuyên.
_________________
Kết luận mình rút ra: cấu trúc tổng thể bây giờ không còn là yếu tố định đoạt trong bóng đá hiện đại nữa: những tiểu tiết sẽ là thứ tạo nên sự khác biệt. Các set-up chiến thuật về cơ bản là nhằm đặt đội bóng vào những tình thế thuận lợi cho từng cá nhân - nhưng yếu tố then chốt giờ đây là họ xử lý các tình huống đó như thế nào. Gần như ngày nay đội nào cũng dựng được một shape 325/235 dễ dàng, nhưng quan trọng là tốc độ xử lý tình huống của họ sau đó ra sao cơ. Không phải ngẫu nhiên mà De Zerbi cho chạy rất nhiều bài luân chuyển bóng unopposed trên sân tập.
Comentários