VỀ VẤN ĐỀ THỦ MÔN HIỆN ĐẠI

Cách đây vài ngày, Mark Goldbridge - một tài khoản Twitter khá có tiếng đã đưa ra một nhận định tương đối gây tranh cãi trên Twitter, nguyên văn như sau:

“All these Enrique quotes about De Gea...Dave just won player of the year. Courtois won man of the match in a UCL final and isn't quick off his line or good with his feet. A keeper's first job is to save goals and we have one of the best in the businesd” (Tay này tự viết sai chính tả nhé)

Đại khái là phản bác phát ngôn của Enrique, lập luận rằng một thủ môn cứ phải cứu thua trước đã, chơi chân ra vào tính sau, và lấy…Thibaut Courtois làm dẫn chứng. Mệnh đề này cũng được rất nhiều người ủng hộ De Gea đưa ra mỗi khi tranh luận về suất bắt chính ở cả MU lẫn TBN, và nói luôn là nó sai hoàn toàn.

Cơ mà trước hết, post này không phải là để so sánh Courtois với De Gea, mà muốn nói rộng ra một chút, và sẽ lấy họ làm hình mẫu ví dụ thôi. Theo mình thấy, “pressing” và “thủ môn chơi chân” là hai khái niệm mà nhiều người xem bóng đá phổ thông hiểu sai rất nhiều. Thành thử họ lấy khả năng chơi chân của Alisson và Ederson ra làm tham chiếu cho “thủ môn hiện đại”.

Trên thực tế, bóng đã vẫn…chưa tiến hoá tới mức đó. Khả năng chơi chân của các thủ môn bây giờ chỉ cần trên trung bình là được, chứ chưa đến mức phải trở thành một tiền vệ giữ gôn đâu. Mình thấy modern goalkeeper thời nay nó vẫn mới nằm ở khoảng giữa giữa classic goalkeeper và sweeper keeper thôi. Khả năng kiểm soát không gian, ra vào mới là thứ bắt buộc với những thủ môn chơi trong hệ thống có triết lý “kiểm soát”. Bởi vì bóng đá hiện đại về cơ bản chính là trò chơi kiểm soát không gian, một thủ môn dám bước ra ngoài khu vực cấm địa sẽ giúp cự ly giữa các tuyến chặt chẽ hơn, từ đó kiểm soát không gian tốt hơn. Ví dụ như những tình huống dâng lên thu hồi bóng khi đối phương chuyền những đường chuyền quá sâu chẳng hạn. Courtois có thể làm điều này, Edu Mendy cũng vậy, nhưng De Gea thì không. Khác biệt là ở đó.

Còn chơi chân thì chỉ dừng ở mức “dám chơi bóng” là đủ dùng rồi. Tuy nhiên, bạn phải có đủ sự tự tin và bình tĩnh để xử lý dưới áp lực, đủ tin cậy để đồng đội có thêm một passing option, và đôi khi là có thể kéo bóng lên vài mét nữa. Giải thích rõ hơn về cái cuối cùng thì mình sẽ mượn của tài khoản Twitter @babuyagu, nôm na là khi đối phương dồn hết về sân nhà, các thủ môn phải biết cẩm bóng kéo lên đôi chút, để khi một cầu thủ lại gần áp sát sẽ khiến hàng thủ đối phương giảm bớt một người. Những GK chơi chân tốt thì đôi khi họ dám kéo hẳn lên gần vạch giữa sân ấy. Ba cái này, De Gea đều không đáp ứng được, còn với Courtois, hãy nhìn cách cầu thủ người Bỉ xử lý bóng trước ba CLB high press tốt nhất thế giới hiện nay: Chelsea, Liverpool và Man City thì sẽ hiểu. Các đồng đội không bao giờ ngại chuyền về cho Courtois, và Tibo cũng cực kì chuẩn xác trong từng pha xử lý. Số liệu thống kê cũng chỉ ra điều này: mỗi trận, Tibo xử lý bóng dưới áp lực trung bình 2,4 lần và thực hiện thành công 24 đường chuyền. Con số của De Gea lần lượt là 1,5 và 14. De Gea cũng là thủ môn nhận ít đưởng chuyền thứ ba trong năm giải VĐQG hàng đầu châu Âu.(fbref)

Cuối cùng, cái mệnh đề “thủ môn biết cứu thua là đủ rồi” rất sai nhé, kể cả nếu chúng ta tạm bỏ qua hết khía cạnh offensive. Trên thực tế, prevent - ngăn chặn các cú sút ngày nay quan trọng chả kém gì, thậm chí là hơn cả saving - cứu thua. Đơn giản là bạn sẽ không phải cứu thua, nếu như bạn không cho tụi nó sút. Một lần nữa, nó lại liên quan tới kỹ năng ra vào và kiểm soát vòng cấm. Nếu bạn có thể dâng lên thu hồi bóng, có thể lao ra đấm bóng và kiểm soát được vòng 5m50 - nơi các thủ môn được ưu tiên , bạn sẽ có một lợi thế cực lớn trong công cuộc bảo vệ khung thành. Nếu để ý kỹ những pha bay lượn cứu thua của De Gea, không khó để nhận ra rằng có nhiều những tình huống đối phương dứt điểm bằng đầu trong khu 5m50, rồi De Gea đổ người như điện xẹt, đúng không? Nếu nhìn từ một góc độ khác, vị trí của De Gea trong những pha bóng đó thường rất bất lợi, và những thủ môn kiểm soát tốt vòng 5m50 sẽ gần như không bao giờ gặp phải những cú sút như thế. De Gea ngăn đối phương biến những cơ hội thành bàn thắng, nhưng meta hiện tại lại là ngăn đối phương có được cơ hội cơ.

Trong ví dụ ở dưới, Courtois đã lập tức bước lên một bước khi Cancelo sắp tạt, và di chuyển đầy chủ động để đón đường tạt của hậu vệ người Bồ Đào Nha. Mình dám cá nếu đó là De Gea, anh sẽ ôm gôn và dựa cả vào khả năng phản xạ. Nếu cần số liệu thì đây, vẫn theo fbref, trong 116 thủ môn ở năm giải VĐQG hàng đầu, De Gea đứng thứ 111/116 trong khâu băng ra đón những quả tạt.(Tibo 32)

Cancelo tạt bóng vào vòng cấm.

Courtois phán đoán điểm rơi của quả bóng.

Courtois rời khỏi khu vực 5m50, bắt gọn trái bóng.

Quay lại với phát ngôn của Goldbridge, đúng, nếu đặt tham chiếu là những Ederson, Neuer hay Alisson, Courtois và De Gea đều không hợp meta được như họ. Tuy nhiên, từ “rất tệ” tới “không quá xuất sắc” nó lại cách một khoảng cách rất xa đấy…

#Gnürt